Yıldız Teknik Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlenen Ailenin Karşılaştığı Yeni Nesil Sorunlar Çalıştayı, dijitalleşmeden demografik krize kadar aileyi bekleyen risklere karşı bilimsel bir yol haritası çıkardı. İki gün süren yoğun programda toplumun temel yapı taşı olan aileyi korumak adına stratejik çözüm önerileri ve sonuç odaklı yaklaşımlar geliştirildi.
Toplumun en küçük ama en dinamik birimi olan aile kurumunun modern çağın getirdiği yapısal dönüşümler ve küresel tehditler karşısındaki dayanıklılığı İstanbul’da masaya yatırıldı. Yıldız Teknik Üniversitesi’nin ev sahipliğinde, Esenler Belediyesi, İstanbul Aile Vakfı ve Cihannüma Derneği iş birliğiyle hayata geçirilen Ailenin Karşılaştığı Yeni Nesil Sorunlar Çalıştayı, 19-20 Aralık 2025 tarihlerinde YTÜ Davutpaşa Kongre ve Kültür Merkezi ile Davutpaşa Otağ-ı Hümâyun’da gerçekleştirildi.
Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın ilan ettiği Aile Yılı kapsamından düzenlenen ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, İstanbul Valisi Davut Gül, Esenler Belediye Başkanı Tevfik Göksu, YTÜ Rektörümüz Prof. Dr. Eyüp Debik, İstanbul Aile Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Üner Karabıyık, Cihannüma Derneği Genel Başkanı Selim Cerrah’ın da katılım gösterdiği etkinlik, akademik derinliği sivil toplumun sahadaki tecrübesiyle birleştirdi.
19 Aralık Cuma günü YTÜ Davutpaşa Kongre ve Kültür Merkezi’nde başlayan program, açılış paneliyle toplumsal farkındalığı yükseltirken, ikinci gün Davutpaşa Otağ-ı Hümâyun’un tarihi atmosferinde gerçekleştirilen çalıştay, politika yapıcılara rehberlik edecek teknik analizlere sahne oldu.
“Ailedeki dönüşüp toplumun tamamını derinden etkiler”
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, 2025 Aile Yılı'nın aileye ve nüfusa dair çalışmaların yoğunlaştığı, meselelerin derinlemesine tartışıldığı ve ortak çözüm arayışlarının güç kazandığı yıl olduğunu söyledi. Aileyi konuşurken insanın hayata tutunduğu temel zemini, toplumun mihenk taşını ve medeniyetin sürekliliğini de konuştuklarını belirten Bakan Göktaş, "Aile, değerlerimizin, sorumluluk bilincinin ve aidiyet duygusunun ilk öğrenildiği yerdir. Bu nedenle ailede yaşanan her dönüşüm, sadece haneleri değil, toplumun tamamını derinden etkiler" dedi.
Bakan Göktaş, "Türkiye Yüzyılı"nda hedeflerinin, aile bağları sağlam, değerleriyle güçlü, dayanışması yüksek bir toplumun inşasına öncülük etmek olduğunu anlattı. Bu hedef doğrultusunda aile dostu ekosistemi her geçen gün daha da güçlendireceklerini aktaran Göktaş, "Evliliklerin gecikmesinin, çocuk sayısının azalmasının sonuçlarını yaşayacak olan da bizleriz. Medyanın zararlı içeriğinden en çok etkilenenler yine aileler, çocuklar, gençler oluyor. Kısacası aileyi merkeze almadan bu sorunları anlamamız ve çözmemiz mümkün değil. Öyleyse çözümün anahtarı da yeniden aileyi güçlendirmekte yatıyor. Aile çözülürse, toplumsal sorunlar kartopu gibi büyür ama aile güçlenirse üstesinden gelemeyeceğimiz mesele yoktur. Bu anlamda yeni nesil sorunlar karşısında yapmamız gereken kadim değerlerimizi çağın diliyle yeniden üretmek ve genç kuşaklara aktarmaktır." şeklinde konuştu.
“Teknoloji bir araçtır, amaç ise insana dokunmaktır”
YTÜ Rektörümüz Prof. Dr. Eyüp Debik, çalıştayın açılışında yaptığı konuşmada, teknik bir üniversitenin neden sosyal bir meseleyi sahiplendiğine açıklık getirerek, “114 yıllık köklü çınarımız Yıldız Teknik Üniversitesi’nin çatısı altında bugün geleceğimizin teminatı olan aile kurumu için bir ‘fikir otağı’ kuruyoruz. Bizler sadece demiri, çeliği veya kodu işleyen mühendisler yetiştirmekle yetinmeyip o teknolojiyi insanlığın hayrına kullanacak vicdanlı bireyler yetiştirme gayesindeyiz. Laboratuvarlarımızda geliştirdiğimiz yapay zeka algoritmaları, eğer evlerimizdeki insan sıcaklığını tehdit ediyorsa orada durup düşünmek zorundayız. Ürettiğimiz akıllı cihazlar bizi birbirimize bağlamak yerine aynı evin içinde yalnızlaştırıyorsa burada teknik bir sorundan öte derin bir sosyolojik arıza var demektir. Bu yüzden bilimin gücünü sadece maddeye değil manaya ve toplumsal dokuya da tutmak bizim için tarihi bir sorumluluktur. Modern dünya ve dijital kuşatma altında ‘biz’ bilinci yok edilmekte, ‘Demografik Kış’ dediğimiz doğurganlık sorunu milletimizin geleceğini tehdit etmektedir. Akademik cübbelerimiz sadece birer paye olmamalı. Aynı zamanda güncel tehditleri görüp toplumu uyarmak bu vatana borcumuzdur. Bugün burada anne-babalara ve gençlere somut bir yol haritası sunmak için bir aradayız. Başarı anlayışımız insani değerleri önemseyen, hem maddi hem manevi açıdan donanımlı nesiller yetiştirmektir” ifadelerinde bulundu.
Dijital Kuşatma ve Demografik Riskler Mercek Altında
Çalıştayın ilk gününde gerçekleştirilen ve moderatörlüğünü Prof. Dr. Orhan Koçak’ın üstlendiği açılış panelinde, uzman isimler çarpıcı bilgiler paylaştı. Prof. Dr. Zeki Bayraktar, “Evlilik ve Doğurganlığı Tehdit Eden Güncel Faktörler” sunumuyla düşen doğum oranlarının oluşturduğu beka sorununa dikkat çekerken; Prof. Dr. Özkan Sapsağlam, teknoloji bağımlılığının aile içi rolleri nasıl erozyona uğrattığını bilimsel çıktılarla gözler önüne serdi. Dr. Ayşe Duman ise popüler kültürün dayattığı beden algısının gençler üzerindeki psikososyal tahribatını ve bu durumun aile kurma iradesini nasıl zayıflattığını detaylandırdı.
Tarihi Otağ-ı Hümayun’da Güncel Çözüm Arayışı
Etkinliğin ikinci günü, YTÜ Davutpaşa Kampüsü’nün tarihi mekanı Otağ-ı Hümayun’da tam gün süren çalıştayla devam etti. Sadece davetli uzmanların ve akademisyenlerin katılımıyla gerçekleştirilen bu teknik seanslarda; dijital mahremiyetin korunması, medya içeriklerinin aile dinamikleri üzerindeki dönüştürücü etkisi ve ekonomik/sosyal baskıların evliliği öteleme süreçleri derinlemesine analiz edildi.
Çıktılar Rapor Haline Getirilecek
Çalıştayda, “Dijitalleşmenin Aile İlişkilerine Etkisi”, “Eğitim, İstihdam ve Evlilik İlişkisi”, “Evliliğin Ötelenmesi, Mevcut Sorunlar ve Doğurganlık”, “Cinsel Kimlik Karmaşası” ile “Geleneksel Medya ve Gündüz Kuşağı Programlarının Aile Dinamiklerine Etkisi” gibi beş farklı tema masaya yatırıldı. Çalıştay sonunda elde edilen çıktılar rapor haline getirilip, ilgili kamu-özel politika yapıcılarına, paydaşlara ve akademik dünyaya sunulacak.
